Tauturu i te mau 'Oire : mau tauturu na te DDC ia Takaroa e o Papara

Na roto i te mau tauturura'a moni o te horo'ahia mai e te Tomite no te Fa'ahotura'a i te mau 'Ōire (TFO=DDC), ua tamau noa mai te 'Āpo'ora'a a te mau Fa'aterehau i te mau tapura 'ohipa hi'opo'ara'a e ha'amanara'a i te mau anira'a tauturu moni a te mau 'Ōire i ta ratou mau tapura 'ohipa no te fa'ahotura'a.

No reira, ua ha'amana te 'Āpo'ora'a a te mau Fa'aterehau e 4 mau fa'aotira'a mana no te horo'ara'a i te mau tauturu moni no te fa'ahotura'a no te fa'a'ite i te hō'ē tauturu pinepine a te Haufenua o tei tae roa i ni'a i te faito piri i te 18 mirioni toata farane no te ho'e fa'ahotura'a ta'ato'ara'a na te mau 'Ōire no te faito e 28 mirioni toata farane, 'oia ho'i, te hō'ē faito pàpà piri i te 64 %. Ua hau a'e i te 'afara'a, e maramaramahia te reira pàpà na roto i te iti o te rahira'a huira'atira i roto i te 'Ōire no Takaroa, na te reira e amo i ni'a i te faito no te tauturu e horo'ahia'tu.

E fana'o te reira 'Ōire no Tuamotu ma i te ho'e tauturu na te Haufenua no e 3 mau tapura 'ohipa no te fa'ahotura'a. Te matameha'i, no te ho'ora'a mai ia e piti tau matini hamani uira no te faito e 200 kwa no tre mau pu hamanira'a uira no Takaroa e no Takapoto, o te fana'o ra i te uira na roto i te mau pu a te 'Ōire.

Te fa no taua na ho'ora'a mai, o tei riro ei mea faufa'a rahi no te mau Motu atea no Tuamotu ma, e a tae atu ihoara, no te mau huira'atira, o te tape'ara'a ia, ia tere noa te horo'ara'a uira e 24 hora/ i ni'a i te 24 hora, ma te maumau 'ore e ma te maita'i. Te ho'o no te reira mau fa'ahotura'a, tei ni'a roa ia i te faito hau atu i te 12.5 mirion i toata farane ma te tauturuhia'tu e te Haufenua i ni'a i te faito e 7.5 mirioni toata farane.

I te ti'ara'a piti, e nehenehe atu ia ta te 'Ōire no Takaroa e ho'o mai ho'e pere'o'o no te faito e 5.5 m3 no te mau hia'aira'a no te 'ohira'a mai i te mau pehu no Takapoto. Te fa'ahotura'a no te faito 14.720.500 toata farane e tauturuhia'tu ia e te Haufenua i ni'a i te faito 10 304 350 toata farane, e nehenehe atu ai i te mau pupu 'ohipa a te mau 'Ōire ia rave atu i te mau 'ohipa rarahi.

E te hope'a roa, e horo'a ato'a atu te Haufenua i ta'na tauturu faufa'a moni (14.190.000 toata farane), i ni'a i te faito e 50 % no te ho'o o te fa'ahotura'a, a te 'Ōire no Papara, no te ho'ora'a mai ho'e taipu ope e tere i ni'a i te fifi e ta'na pere'o'o tavere. E fa'arava'i fa'ahou mai ia tereira matini i te 'aua tauiha'a matini a te 'Ōire no te amo e te ravera'a ma te matara i te mau tapuyra 'ohipa rau e te mau 'atu'atura'a a te 'Ōire.


Horo'ara'a i te tauturu moni no te terera'a 'ohipa roto na te mau ta'atira'a tu'aro e a te feia 'āpi

Ua hi'opo'a mai nei te 'Āpo'ora'a a te mau Fa'aterehau 11 mau anira'a tauturu moni na te mau ta'atira'a a te feia 'āpi e a te mau tui'aro no te ho'e faito rahira'a 'āmui 15 143 789 toata farane. Teie i muri nei te mau tauturu moni i horo'ahia :
• Mau tauturu moni no te terera'a 'ohipa roto no te mau tapura 'ohipa rarahi no 2017 :
- Ta'atira'a Fetii Keapaani no te ho'e faito ta'ato'a e 600 000 toata farane.
- Ta'atira'a MEJ Matuita ma no te ho'e faito ta'ato'a e 850 000 toata farane.
- Ta'atira'a Heiva i Tatakoto no te ho'e faito ta'ato'a e 110 557 toata farane.
- Ta'atira'a Tu'aro Feia 'api Matuita no Taiohae no te ho'e faito ta'ato'a e 504 000 toata farane.
- Ta'atira'a Tu'aro Poumaka no te ho'e faito ta'ato'a e 534 000 toata farane.
- Ta'atira'a Rugby taioete no Pirae no te ho'e faito ta'ato'a e 534 000 toata farane.
- Ta'atira'a Na te Feia 'au no Porinetia no te ho'e faito ta'ato'a e 534 000 toata farane.
• Tauturu moni na te 'Amuitahira'a Tahiti no te Ta'irira'a Popo i ni'a i te Papa'i Fare Badminton no ta'na mau tapura 'ohipa rarahi no teie matahiti 2017, no te ho'e faito ta'ato'a e 2 645 000 toata farane.
• Tauturu moni no te Fa'ahotura'a no teie matahiti 2017 :
- Ta'atira'a MEJ Matuita Pupu 'Eutarite a te Feia 'api no te mau moitu Matuita ma, no te ho'ora'a mai i te mau materia no te tunura'a ma'a ia tauiha'a ta ratou pu fariira'a no Anaho, no te ho'e faito ta'ato'a e 550 000 toata farane.
- Ta'atira'a Arii Heiva Rau no te ho'o mai ho'e mini bus, no te ho'e faito ta'ato'a e 4 000 000 toata farane.
– Ta'atira'a 'Amuitahira'a Fenua no te 'Amuitahira'a Tu'aro e Ta'ere no Farani, no te ho'ora'a mai ho'e pere'o'o 'ohipara'a, no te ho'e faito ta'ato'a e 4 282 332 toata farane.


Horo'ara'a i te hō'ē tauturu moni na te CAGEST

Te Ta'atira'a « Pū no te Mape'era'a i te Ti'a'aura'a (PMTIAA=CAGEST) », fa'atupuhia i te 2011, ua ha'amauhia ia i Tahiti, i Ra'iātea (mai te 2013) e i Matuita mā (2016). E rave rahi ta'na mau tareni e te mea rarahi roa a'e, o te ha'apiipiira'a ia i te mau Fa'atere Taiete 'Ohipa e te mape'era'a i te mau taiete 'ohipa o tei ha'amau 'āpi noahia mai i roto i te pu'etaime o to ratou ha'amatara'a e i roto i te mau tapura 'ohipa no te ti'ā'aura'a i te mau mahana tata'itahi.

Ua farii te 'Āpo'ora'a a te mau Fa'aterehau e horo'a hō'ē tauturu moni na te PMTIAA(CAGEST) no te hō'ē faito e 8 mirioni toata farane.


Fa'a'anora'atu i te amo i te mau fereti no te mau hotu hamanihia e te Haufenua na te CAP Ra'iatea-Taha'a

I te 2009 ua ha'amau mana mai o Porinetia farani hō'ē fa'anahora'a no te amora'a i te mau ha'amau'ara'a no te fereti o te mau hotu hamanihia i roto i te mau Motu no te utara'a mai i Tahiti. Te ha'apapu ra te hō'ē fa'aotira'a mana no te fa'a'ohipara'a a te 'Āpo'ora'a a te mau Fa'aterehau no novema 2009 ra i te mau fa'aturera'a (te mau hotu, te mau titaura'a e fariihia ai e amo i te mau fereti, etv.).

Fa'atupuhia a tahi matahiti i teie nei, te SARL Taiete Fa'a'apu Porinetia (TFP=CAP) niuhia i Ra'iātea, ua tu'u ato'ahia'tu ia 'ōia i ni'a i te tapura no te mau taiete e fana'o i te tenuare 2017 ra. Ua haru mai 'ōia i te Rē Ta'a-è a te 'Āpo'ora'ahau no te Tata'ura'a no te Fa'atupura'a e no e Fa'ahotura'a fa'arava'ira'a faufa'a a te mau taiete 'ohipa 2016 i roto i te tuha'a no te hamanira'a ma'a, ua nehenehe i taua taiete ra, e haru atu i te raira 'itera'a ra e e haruharu atu mai te tupura'a mai i te rahi ta'na tapura 'ohipa. Ua ha'apa'ari 'ōia i te mau pupa no te fa'arava'ira'a i te mau ma'a hotu no te Fenua nei e no te fa'arahi atu a i ta'na mau tapura ma'a rau.

Ua farii te 'Āpo'ora'a a te mau Fa'aterehau e fa'arahi atu a i te tapura no te mau hotu e hamanihia e e amohia to ratou fereti e te Haufenua, ei paturura'a ia te reira i te hotura'a no te fa'arava'ira'a faufa'a no te fa'a'apu i roto i te mau motu atea ma te tatara i te totaiete i te mau rave'a no te utara'a mai i ta ratou mau hotu i Tahiti.


Ua vai mau noa te 'initi o te mau moniho'o mai te 'omuara'a mai o te matahiti

I te tetepa ra, ua mara'a te 'initi o te maun moniho'o o te 'aimamaura'a i ni'a i te 0,4 % e ua 'ohu noa i ni'a i te 108,07. Mai te 'omuara'a mai o teie matahiti, ua vai ha'uti 'ore noa te 'initi rahi o te mau moniho'o o te 'aimamaura'a i jni'a i te (+ 0,9 % i ni'a 12 'ava'e).

Ua mara'a ato'a te 'initi rave 'ohipa i ni'a i te 0,4 % i te tetepa 2017 ra. Ua mara'a 'ōia 0,7 % mai tenuare mai (+ 0,9 % i ni'a 12 'ava'e). I rapae'au mai i te utara'a manureva na te ara, ua mara'a te 'initi rahi i ni'a 0,2 % i te tetepa 2017 ra (+ 0,8 % i ni'a 12 'ava'e).


Te piti ta'aviri o te patura'a i te mau fare teiteie te mau tapura 'ohipa a te hau e te piti ta'aviri no te hiperite

I te tetepa ra, ua vai ha'uti 'ore noa te piti ta'aviri o te patura'a i te Fare Tahua e te mau Tapura 'ohipa a te Hau (FTH=BTP), mai te piti ta'aviri o te mau Tapura 'Ohipa a te Hau. Te piti ta'aviri no te Fare Tahua ua mara'a ia 0,1 %, na roto ihoara ia i te mara'ara'a te moniho'o o te mau mahu auahi e o te mau matini fa'ato'eto'era'a.

I roto i te patura'a Fare Tahua, te piti ta'aviri o te 'Ohipa Rahi ua topa ia i raro 0,1 % e to te Piti o e 'Ohipa ua mara'a ia 0,3 %. I roto i te mau Tapura 'ohipa a te Hau, ua topa te piti ta'aviri o te Teni Tivira 0,1 %, 'āre'a to te mau Tapura 'ohipa Toro'a 'Aravihi ua mara'a ia i ni'a 0,2 %. I ni'a 12 'ava'e, ua mara'a te piti ta'aviri rahi o te BTP (FTH) i ni'a 0,9 %, ua mara'a te piti ta'aviri o te Fare Tahua i ni'a 1,0 % e to te mau Tapura 'ohipa a te Hau tei ni'a ia i te 0,7 %.

I te tahi atu pae, no te 'āva'e noa a no tetepa, ua topa te piti ta'aviri no te Hamanira'a Poti Punu i raro 0,4 %. Ua mara'a te piti ta'aviri o te mau pere'o'o na'ina'i 0,6 %. Ua vai ha'uti 'ore noa te tahi è atu mau piti ta'aviri no te mau hiperite (te piti ta'aviri no te Tia'ira'a, no te Parurura'a, no te mau Pere'o'o a te mau taiete rarahi e te mau tauiha'a rii na'ina'i no te mau poti).


Tauturu moni no te terera'a 'ohipa roto no te 'Āpo'ora'anui a te mau Vahine no Tahiti

Te ta'atira'a « 'Āpo'ora'anui a te mau Vahine no Tahiti », o tei ha'amau 'apinoahia mai nei i te 'ava'e tiunu ma'iri a'e nei, ta'na fa o te ferurira'a ia e te faanahora'a i te mau ta'urua e te mau tapura 'ohipa no te fa'atiani i te ti'ara'a o te mau vahine no te mau motu no Patitifa i roto i te tuha'a no te fa'arava'ira'a faufa'a, no te totiare e no te ta'ere.

No te reira tareni, i te 24 no 'atopa i mua nei, e fa'atupu te ta'atira'a i te fa'anahora'a matamua roa a te « 'Āpo'ora'anui a te mau Vahine no Tahiti » o te tupu i te hotera Intercontinental. Ua farii te 'Āpo'ora'a a te mau Fa'aterehau e horo'a ho'e tauturu moni na taua ta'atira'a ra no te ho'e faito e 490.000 toata farane.


Tomite Pairati no « Te Mata'ina'a Tahiti – The Tahitian Village »

Te Tomite Pairati « Te Mata'ina'a Tahiti – Le Village Tahitien - The Tahitian Village », ua ha'amauhia mai na ia i te 'ava'e mati i ma'iri a'e nei no te mape'era'a i te nu'ura'a e no te faitora'a e te tapa'ora'a i te mau nota no te ha'apa'o maita'ira'ahia e te mau fifi no taua 'ōpuara'a ra. Te rurura'a matamua a taua Tomite ra o tei fa'atupuhia na i te 'eperera i ma'iri a'e nei, ua nehenehe ia ia 'ōia e ha'afaufa'a mai i te mau niu rarahi o taua 'opuara'a ra, te tapura 'ohipa tumu e te tarena tohuhia.

I roto i te fa'aineinera'a i te mau ti'aorora'a matete no taua mau 'ōpuara'a ra no te mau tuha'a rau no te Mata'ina'a Tahiti, no te ha'apapu maita'ira'a i te mau hi'opo'ara'a eno mua nei, ua mana'ohia e fa'arahi fa'ahou atu a i te mau mero no taua Tomite ra , na ropto i te fa'ao ato'ara'a mai i roto i te Peretiteni no te Tomite Fa'atere no Tahiti Fariira'a Ratere e te mau ti'a no te mau toa fa'arava'ira'a faufa'a (MEDEF, CGPME et CCISM).


Mau tauturu tauiha'a na te mau taiete 'ohipa na'ina'i e no te fa'atupura'a e no te fa'aora fa'ahoura'a i te mau faretoa rii na'ina'i e i te mau fare tama'ara'a : te mau fa'aturera'a no te fa'a'ohipara'a i te Ture 'Ai'a

Ua vauvau mai te Mono-Peretiteni i roto i te 'Āpo'ora'a a te mau Fa'aterehau i te mau fa'aturera'a no te fa'a'ohipara'a i te Ture 'Āi'a o te fa'aiho fa'ahou maira i te fa'anahora'a no te mau tauturu tauiha'a na te mau taiete 'ohipa rii na'ina'i e te fa'atupura'a e te fa'aoraora fa'ahoura'a mai i te mau faretoa rii na'ina'i e te mau fare tama'ara'a, o tei ha'amanahia i te 9 no 'atopa i ma'iri a'e nei.

Na fa'anahora'a e piti, o tei fa'aohia i roto ite tetepa 2016 ra o tei paturu manahia mai e te Ture 'Āi'a no te matahiti 2017, o te pahono ia i te mau tia'ira'a e rave rahia te mau ti'a no te fa'arava'ira'a faufa'a. E matara ratou i te mau taiete 'ohipa ta'ata tata'itahi e i te mau taiete tapiho'o tauiha'a e ta ratou pu rahi, ua ha'amauhia ia i Porinetia farani, ta'a-è noa'tu te mau ta'ata morare e ti'ara'a mana huira'atira to ratou, te mau taiete fa'arava'ira'a faufa'a mita e a te mau ta'atira'a.

Te mau taiete na'ina'i no roto i te mau tuha'a no te rima 'i, e aore ra, ei hi'ora'a, no te hamanira'a, no te hamanira'a momona hane, e aore ra, no te fa'arava'ira'a faufa'a rorouira, e nehenehe ato'a ta ratou e fana'o i te ho'e tauturu no te mape'era'a ia ratou i roto i te ho'ora'a mai i te mau tauiha'a 'api na ratou, fa'ata'ahia no ta ratou tapura 'ohipa e no te fa'anahonahora'a i ta ratou mau fare, i ni'a i te faito e 50 % no te faito moni ta'ato'a no te mau ha'amau'ara'a e fariihia 'aita ra e TVA to roto, e niuhia i ni'a i te faito teitei hope'a roa e 3 mirioni toata farane.

Te tauturu no te fa'atupu e no te fa'aoraora fa'ahou mai o te mape'e i te mau ta'ata fatuy faretoa e te mau ta'ata fatu fare tama'ara'a i roto i ta ratou 'opuara'a nop te fa'a'apira'a , no te fa'anahonahora'a eno te fa'a'apira'a i te fa'ahanira'a i te mau hoani ia haere rahi mai na ta ratou mau vahi ho'oho'ora'a e aore ra, mau fare tama'ara'a i Porinetia farani, 'eiaha ra te mau taiete e rave ra i te mau tapura 'ohipa tauiui noa te vahi ho'oho'ora'(a. Te faito o te tauturu a te hau, ua ta'oti'ahia ia i ni'a i te 50 % no te faito ta'ato'a no te mau ha'amau'ara'a 'aita ra e TVA to roto, i te 'oti'a hope'a i ni'a i te 5 mirioni toata farane.

E ravehia te 'aufaura'a i te tauturu no te faito ta'ato'a mai te taime atu e piahia ai te fa'aotira'a no te horo'ara'a na roto i te Ve'a a te Hau. E mau te ta'ata i fana'o atu i taua tauturu i te roara'a no te ho'e matahiti, no te ha'apapura'a mai i te mau ha'amau'ara'a.
Te peru fa'arava'ira'a faufa'a porinetia e 'iteahia 'ōia na roto i te hō'ē mara'ara'a rahi no te mau taiete 'ohipa rii na'ina'i roa. E fa'a'ohie te fa'anahora'a 'api i te mau horohorora'a 'api parau na te hau, na roto i te fa'aitira'a i te rahira'a 'api parau e titauhia mai. E te hope'a roa, e tu'uhia'tu te ta'ato'ara'a no te mau pu'eparau no te mau anira'a tauturu i mua i te horo'ara'a mana'o a te Tomite Hi'opo'a, e te reira, noa'tu e aha te huru no te faito rahira'a o te tauturu.

No te mau anira'a ato'a i te mau ha'amaramaramara'a no ni'a i te reira mau fa'anahora'a, e nehenehe ta te mau taiete 'ohipa e haere atu e ani i te ha'amaramaramara'a i te Fa'aterera'a Rahi no te mau 'Ohipa Fa'arava'ira'a Faufa'a i Fare 'Ute (40 50 97 97). E fa'a'ihiate mau 'api parau ato'a no te anira'a i ni'a i teie tahua i muri nei :
http://www.dgae.gov.pf/category/professionnels/aides-financieres-et-fiscales/


Tauturu moni na te OPH no tehamanira'a i te tahua ha'utira'a i roto e rave rahi mau Pu Nohora'a Au

Ua vauvau mai te Fa'aterehau no te Nohora'a i te hō'ē anira'a no tehoro'a i te ho'e tauturu moni no te terera'a 'ohipa roto i ni'a i te faito 100 mirioni toata farane, na te Pu Porinetia no te Nohora'a (OPH) no te hamanira'a i te mau tahua ha'utira'a i roto e 4 mau Pu Nohora'a a te OPH : Teroma (Faa’a), Amoe (Mahina), Titaaviri (Papeari) e Haut de Vallons (Papeete).

Te mau tauiha'a o te fa'aohia i roto i te 'arutaimareva, e fa'atanohia ia i ni'a i te hia'aira'a o te mau 'utafare fetii. Te vaira te tahua no te mau ha'utirau o te tu'aro (ma'o'ara'a popo i roto i te 'ete, pa'ira'a popo , tirira'a popo, fa'aura'a), ho'e pu no te hahaerera'a na rapae'au, e ho'e tahua fa'ata'ahia na te mau tamarii rii na'ina'i roa'tu (tirar'ra'a, fa'ahe'era'a faatito, mau ha'uti niuniu farero).

E pahono te reira mau motura i te mau fa'aturera'a e vai nei i te pae no te pa'arira'a e no te fifi 'ore. E amohia te reira mau tapura 'ohipa i te pae no te faufa'a moni e te Haufenua 100 %. Te roara'a e oti mai ai te reira mau tapura 'ohipa, 12 ia 'ava'e.


Fa'aroara'a i te pu'etau hope'a roa no te fa'aotira'a i te tapura 'ohipa « Vaitupa 2 » i Fa'a’a

Ua ani mai te Fa'aterehau no te Nohora'a e ia fa'aroahia te pu'etau hope'a no te fa'aotira'a o tei fa'aoti manahia na e te fa'aotira'a mana o tei farii na e horo'a i te tauturu moni na te OPH no te paturu faufaa monira'a i te tapura 'ohipa « Vaitupa 2 – Mau Tapura 'ohipa» i Paea.

'Oa mau, ua fa'ahaere mai na te OPH i te matahiti 2015 ra i te tapura 'ohipa no te patura'a e 55 mau nohora'a i ni'a i te ho'e fenua piri i te 14 000 metera tuea. I roto i te reira tapura 'ohipa, te vaira te hi'o fa'ahoura'a, te mau area fa'a'ana'anataera'a e ho'e fare no te mau ta'atira'a, e tae noa'tu i te ho'e araturu e te ha'apa'arira'a i te mau hiti no te tahora no Vaitupa.

E 36 'ava'e te roara'a no te fa'aotira'a i te reira tapura 'ohipa. Teie ra, ua farerei mai na te reira tahua 'ohipara'a e rave rahi mau fa'ataupupura'a vero ua anei. N reira, no te fa'aoti roa i te reira tahua 'ohipa, e te tamara'a ihoa ra, e hina'aro fa'ahouhia ho'e pu'etau hope'a hau no te roara'a 12 'ava'e. Te ho'o no taua tapura 'ohipa ra, tei ni'a i te faito ta'ato'a 1,35 miria toata farane e o te paturu faufa'a monihia mai e te Haunui e te Haufenua na roto i te Fa'aaura'a no te mau 'Opuara'a.


Tarifara'a 'āpi no te mau fanau'a no roto mai i te mau ha'apatara'a fa'a'amura'a no roto i te pape a te hau no Vaira'o

Ma te tau'aparau hau e te feia fa'a'apu fa'a'amura'a no roto i te pape, ua vauvau mai te Fa'aterehau no te Fa'ahotura'a i te mau Faufa'a tumu i roto i te 'Āpo'ora'a a te mau Fa'aterehau, i te hō'ē 'opuara'a fa'aotira'a mana no ni'a i te fa'aotira'a i te mau tarifa no te horo'ara'a i te mau hotu no roto i te fa'a'apura'a fa'a'amura'a VAIA a te Haufenua.

Mai te 2010 maira, ua horo'a noa mai te mau ha'apatara'a VAIA no Vaira'o na te feia fa'a'apu fa'a'amura'a no roto i te pape no Porinetia nei i te mau fanau'a 'oura pape ninamu (Litopenaeus stylirostris) e te mau fanau'a no te Paraha Peue (Platax orbicularis). No reira, piri i te 12,5 mirioni rahira'a fanau'a 'oura pape ninamu e 50 000 rahira'a fanau'a Paraha Peue, o tei ha'apatahia mai e o tei tapiho'ohia i te matahiti tata'itahi i ni'a e 4 e e 5 tau hotura'a.

No te paturu ite tuha'a no te fa'a'apura'a fa'a'amura'a i roto i te pape, te mau tarifa no te reira mau fanau'a, o te fa'ahotuhia mai i roto i te mau ha'apatara'a a te hau o te fa'ahotuhia nei e te Fa'aterera'a no te mau Faufa'a Moana e no roto i te Fenua ( FFMF=DRMM), e ha'amauhia mai e te te fa'aotira'a mana a te 'Apo'ora'a a te mau Fa'aterehau, i ni'a i te mau tarifa tanotano maita'i. Hau atu i te reira, te reira mape'era'a tu'atihia'tu i ni'a i te ma'imira'a e i te fa'ahotura'a a te Haufenua no te fa'arava'i i te hotura'a a te reira mau tuha'a, ua tata'ipiti mai te faito hotura'a no te reira tuha'a no te fa'a'apura'a fa'a'amura'a na roto i te moana e te pape, i te matahiti 2011 maira e tae roa mai i teie nei mahana, e ua roa'a roahia 125 tàne no te mau hotu i te 2016 ra ( 'oura pape ninamu e te Paraha Peue ia 'amuihia).

No te titau i teie fā no te fa'arahi fa'ajhoura'a atu a e no te titaura'a i te 'otonomi faufa'a moni o te mau ha'apatara'a, ua fa'aoti noa mai nei te Fa'aterera'ahau no te Fa'ahotura'a i te mau Faufa'a Tumu, te FFMF (DRMM) e te 'Amuitahira'a no te mau Ta'ata Fa'a'apu Fa'a'amura'a no roto i te Pape e te Moana no Porinetia farani, (AFPF=CAPF), i te hō'ē tarifara'a 'api no te mau hotu no roto i te pape e te moana, no roto mai i te mau ha'apatara'a VAIA. 'Ēita te reira e fa'ahuru è i ni'a i te moniho'o o te mau 'oura pape ninamu.

Hau atu i te reira, no te paturu i te mau 'ōpuara'a 'āpi no te fa'a'apura'a fa'a'amura'a no roto i te pape e te moana e no te fa'aitoito ia mara'a te faito hotura'a o te mau fa'a'apura'a fa'a'amura'a e vai nei, ua ha'amauhia mai te tahi mau tarifa ta'a-è, i roto i na matahiti matamua e 2 no te fa'a'ohipara'a, ia au i te huru faito rahira'a no te mau fanau'a e ho'ohia i te matahiti. Tei roto te tuha'a no te fa'a'apura'a fa'a'amura'a na roto i te pape e te moana a Porinetia farani, i te mara'ara'a, o te ha'apapu maira e riro maoti mau te ha'amaura'a i te tuha'a fa'a'apura'a e fa'a'amurta'a na roto i te pape e te moana no Faratea i te tata'ipiti mai i te mau faito fa'ahotura'a mai i te mau 'oura pape ninamu, e tae noa'tu i te ha'apapura'a e i te fa'araura'a i te mau hotu no roto i te mau fa'a'amura'a i'a.


Ha'amaura'a i te fa'anahora'a Fafara'a Puai (Task Force) no te utara'a tuha'a fenua na ni'a i te manureva

I roto i ta'na putuputura'a i te 4 no tetepa iho nei 2017, Apia i te mau motu Samoa ma, no te fa'arava'ira'a i te Rurura'a a te Forum a te mau Motu no Pattifa, ua anhia't te mana'o o te Pupu no te mau Fa'atere Porinetia (PFP=PLG), no ni'a i te ho'e 'ouara'a tuatapapara'a , o tei tu'uhia'tu e Porinetia farani, no ni'a i te rerera'a manureva ti'a i rotopu i te mau fenua e vaira.

Ua mana'o e Pupu 'Ohipa, o tei fa'ata'ahia'tu no te tuatapapara'a i te tahua no te rerera'a manureva, e te pu'eparau no te nehenehera'a e rave , e nehenehe noa ia e fa'aotihia na roto i te fa'aotira'a a te ta'ato'ara'a, te ho'e rave'a Fafara'a Puai o te tu'uhia'tu i raro a'e i te mana fa'atere o te Pupu no te mau Fa'atere Porinetia (PFP=PLG). 'Oia mau, te Pupu no te mau Fa'atere Prinetia PFP=PLG) o te 'amui nei : ia Porinetia farani, ia Samoa, ia Raroto'a, ia Tona, ia Tuvalu, ia Tokelau, ia Niue, e ia Samoa Marite, o te ho'e ia 'amuitahira'a ho'e e te puai rahi no te fa'atere 'amuira'a i te ho'e tapura 'ohipa.

Te mau mero o te Task force (Fafara'a Puai) o Tahiti ma ia, o Samoa e te mau motu Raroto'a, mau fenua tano ti'ahoia'tu e teie 'opuara'a , o te nehenehe ato'a ra e fa'ao mai i te tahi mau fenua atu mai ia Tonga i roto i te Task Force. No Porinetia farani, e hamanihia te reira pupu e te Tomite no te mau 'Ohipa no te Ara, no 'Europa e n Patitifa, te Fa'aterera'a Rahi no te mau 'Ohipa Fa'arava'ira'a Faufa'a.


Horo'ara'a i te ho'e tauturu faufa'a moni no te ha'apiipiira'a i te toro'aarata'i no te mau tapura 'ohipa tairoto

Ua pupuphia'tu i roto i te Fa'aterera'a no te Feia 'api e no te mau Tū'aro te tareni, e te 'Āpo'ora'ahau, no te fa'aineinera'a mai i te parau tu'ite no te Pereve Porinetia Toro'a 'aravihi no te fa'aterera'a i te mau tapura 'ohipa tino na roto i te tuha('a no te tairoto. Tō'na fā, o te ha'amaita'ira'a ia i te fa'ahotura'a i te mau tareni fa'ahiahia, ma te paruru maita'i 'eiaha ia ro'ohia e te ho'e iti noa'e 'ati, e te fa'araura'a te huru no te horo'ara'a i te tavinira'a no te pahono, ihoa ra, i te mau hia'aira'a o te hoani araao o te rahi maira i te titau i te faito fa'ahiahia, aratohia i ni'a i te 'itera'a i te ta'ere e i te raura'a o te ta'ata huira'atira.

Te eira ha'apiipiira'a toro'a o tei tupu na mai te 1 n mati e tae roa mai i te 13 no 'atopa i ma'iri iti noa a'e nei, ua fa'atupuhia ia i Bora Bora, no te hotu o te parau no te Fariira'a Ratere i ni'a i taua Motu ra, e, tae noa mai ihoa ra, i ni'a i te rahira'a o te mau numera no te mau tareni e vaira i teie mahana. 'Ōia mau, no rātou e mea rahi ato'a te mau ti'a e haere mai e titau i taua parau tu'ite ra, e i te rahira'a ato'a no te mau pu fariira'a no te ha'apiipiira'a ha'apa'arira'a e no te mau fatu 'ohipa 'aravihi no te mau tino i fa'aineinehia 'aravihihia mai.

Te fā no te fa'aineinera'a i te ta'ata toro'a arata'i i te mau tapura 'ohipa tairoto, o te horo'ara'a ia i roto i na tino 13 i haere mai e titau na roto i te reira parau tu'ite, i te mau 'aravihi e hina'arohia no te fa'a'ohipara'a i te toro'a arata'i i te mau tapura 'ohipa. No te ho'e maorora'a e 7 'ava'e, ua fa'aterehia mai na te reira ha'apiipiira'a ma te fa'a'ohipa tarapitira'a mai i rotopu i te « ha'apiipiira'a i roto i te pu » e te « Pu'etau Ha'apa'arira'a no te fa'a'ohipara'a i roto i te taiete 'ohipa ». E fa'anaho ato'a mai 'oia i te fa'aineinera'a i te Parau Ha'apapura'a no te Pairati Tairoto, e 7 mau tuha'a ha'apiipiira'a, e rave rahi ma hora arai vavaora'a ihohiro'a ha'apiira'a roro e tae noa'tu i te mau mahana no te ha'apa'arira'a i roto i te taiete 'ohipa.


Fa'atauiuira'a i te Ture 'Ai'a no ni'a i te mau titaura'a e o ai i roto i te 'Afata no te Autahira'a (RSPF) e i te hi'opo'ara'a i to ratou fa'aturaraahia

Mai te 1995 maira, no te Parurura'a Totiare 'Amui (PTA=PSG), te tareni a te 'Āfata Turu Uta'ao te ti'a'aura'a ia i te mau fa'aoraa i roto i te 'Afata a te Feia Ave 'Ohipa Tamoni e a te Feia Rave 'Ore i te 'Ohipa Tamoni (RNS) e e rave 'apipitira'a e te Fa'aterera'a no te mau 'Ohipa Totiare (FOT=DAS) i te tareni no tefa'aora'a e no te fa'a'apira'a i roto i te 'Afata no te Autahira'a no Porinetia farani.

I muri mai e 20 matahiti no te Parurura'a Totiare 'Amui e i mua i te numera o te rahi noa'tura no te mau mero e o i roto i taua 'Āfata ra, ua ha'amauhia mai ho'e ture 'Ai'a i te 2015 ra no ni'a te mau titaura'a e o ai i roto i te 'Afata no te Autahira'a (RSPF) e no te hi'opo'ara'a i to atopu fa'aturara'ahia, ia mau mai te ho'e titorotorora'a papu atu a no to'na mau mero.

I muri mai e 2 matahiti fa'a'ohipara'ahia mai, ua fa'a'ite mai te parau ha'apapa no te reira Ture 'Ai'a, i te faufa'a ia 'iritihiahia hō'ē noa 'Āfata na te ta'ato'ara'a, e ia ravehia ho'e hi'opo'ara'a i roto ho'e noa pu.

Na roto i te ha'amaura'a mai i te reira 'afata 'otahi, ia fa'arava'i ato'ahia mai te fa'anahora'a no te fa'aora'a i roto i te reira 'afata na roto i te fa'a'orera'a i te tomite hamanira'a. E horo'ahia i roto i te 'Afata Turu Uta'a (ATU=CPS) te tareni o te fariira'a, no te hamanira'a i te mau anira'a e ia ha'ape'epe'ehia te rera i te fa'a'apira'a e i te fa'a'ohipara'a i te horora'a fa'ahau parau.

Te mau tareni no tehi'opo'ara'a e no te tuatapapara'a e tae noa'tu i te fa'a'ohipara'a i te mau ti'ara'a mana no te fa'atu'ati'atira'a e ha'amana hopehia'tu te reira i roto te pu fa'atere e ti'a'au . Tae roa mai teie nei, e tamau noa'tu te FOT (DAS) i te hamani i te mau pu'eparau anira'a no te fa'ao i roto i te AAPF (RSPF). Ua anihia te mana'o no na 'Afata e toru no ni'a i teie 'opuara'a ture 'Ai'a. E fa'ataehia'tu tauature ra i roto i te 'Apo'ora'a Matutu Ti'arau Matau'i (AMTM=CESC).


Fa'arahira'a i te mau faufa'a natura no te fa'aaura'a 'amui a te Pu no te Fariira'a Ratere

Ua tu'urima te mau ti'a no te Tomite no te mau Ti'a Toro'a no roto i te Hotera (TTH=CPH) e tae noa'tu i te mau ti'a no te 'Āmuitahira'a A Tia I Mua i te 8 ra no tetepa i ma'iri a'e nei i te hō'ē fa'aaura'a 'amui no te Pu 'Ohipa no te Hotera no Porinetia farani no ni'a i te faatauira'a i te 'irava no ni'a i te mau faufa'a natura.

Te fa'ata'a ra te reira 'Āfata hau e tu'u i ni'a iho i te mau moni 'ohipa fa'aauhia i te mau faufa'a natura hau ia au i te mau titaura'a i muri nei :

- te horo'ara'a te fatu 'ohipa i te ma'a, e tareni natura te reira, mau tauiha'a hu'ahu'a no te moni 'ohipa tumu, i ni'a i te reira e tu'u fa'ahouhia'tu i ni'a e tuha'a fa'a'itera'a i te 'Āfata Turu Uta'a (CPS), te matutura'a i te moni 'aufauhiamai no te mau hora hau, no te mau moni hau no te mau 'ati no te ravera'a 'ohipa e aore ra n o te ro'ohiara'ahia e te ma'i, no te ho'e faito fa'ata'ahia mai e te toru o te tuha'a, i raro nei.
- Te horo'ara'a i te ma'a, e mea fa'ahepohia te reira tuha'a. E nehenehe te tahi mau tamarura'a e tapirihia mai i piha'iiho i te reira tuha'a mai te huru ra no te ho'e moni ta'a-è, e na te toru o te tuha'a e faata'a mai i te faito, no te mau rave 'ohipa o te 'ore e hina'aro e 'amu i te mau ma'a o te horo'ahia'tu e te fatu 'ohipa.
- E matutuhia te faito ho'o o te ma'a i horo'ahia mai ia au i te fa'aturera'a e vai nei i Porinetia farani nei. Ei ha'amaramaramara'a, e mai te 1 maira no mati 2016, ua ha'amau mai na te ho'e fa'aotira'a mana na te 'Āpo'ora'a a te mau Fa'aterehau i te ho'o o te no te faufa'a hau natura no te ma'a i ni'a i te 40 % i te hora no te Moni 'Ohipa Minima na ni'a i te tama'ara'a tata'itahi i te mahana.


Fa'atauiuiura'a i te fa'aturera'a no te mau moni tauturu no te mau ha'apiira'a teitei e te haamaura'a i te fa'anahora'a « tauturu totiare ta'a-è no te tu'aro i roto i te tuarua »

No te amo i te mau hia'aira'a natihia i ni'a i te mara'ara'a te mau tapura 'ohipa no te tu'aro, ua fa'aotihia e mea ti'a ia fa'arava'ihia te fa'aturera'a no ni'a i te mau tauturu moni no te mau tuatapaparaa e no te ha'amaura'a i te « tauturu totiare ta'a-è no te tu'aro i roto i te tuarua » - « Titeti turu ha’api’ira’a ».

E horo'ahia te reira tauturu , i muri a'e i te farira'a a te Fa'aterera'a no te Feia 'api e no te mau Tu'aro e na roto i te anira'a a te Tomite no te Horo'ara'a i te mau Tauturu Moni no te mau tuatapapara'a e i ni'a i te ppà no te mau moni e roa'a mai, na te mau Piahi no te mau Fare Ha'apiira'a Pirituarua e mau Fare Ha'apiira'a Tuarua, no te haerera'a ratou i Farani e rave ai i te mau ha'apiira'a tu'aro o te 'ore e horo'ahia nei i Porinetia farani nei. Te reira fa'anahora'a, no te fa'atiani ia i te mau piahi taure'a no Porinetia nei ia haere e rave atu i te ha'apiira'a tuarua no te reira tuha'a.

E 'iriti 'oia i te 'uputa ia 'aufauhia mai ho'e tauturu moni 'ava'e tu'ati i ni'a i te faito no te pute fa'arahi 'orehia no te mau ha'apiira'a teitei i 'Europa e i te Ara Moana farani. E 'iriti ato'a mai 'oia e rave rahi mau tareni mai te fa'aho'ira'ahia mai te ha'amau'ara'a no te nohoraa e no te mau puhapara'a, te mau moni no te 'afa puhapara'a, te mau moni n te tapa'opa'ora'a i'oa, e aore a ia, te amora'ahia te utara'a haere e ho'i mai i roto i te mau fa'a'orera'a ha'apiira'a rarahi, i rotopu i te vahi nohora'a tumui Porinetia faranin nei e te vahi no te ha'apiira'a na roto i teie fa'anahora'a no te « Titeti turu ha’api’ira’a».

No te tarani i te ti'a'aura'a e no te ha'a'ave'avera'a ia hotu rahi atu a taua fa'anahora'a ra,n ua mana'ohia e ha'amana i te mau fa'atauiuira'a i taua fa'anahora'a rano te ha'amau i ni'a i te faito e 30 matahiti te matahiti hope'a roa no te fa'ataera'a i te anira'a tauturu no te mau ha'apiira'a, te fa'anaho fa'ahoura'a i te mau titaura'a no te hi'opo'ara'a ha'apiira'a, e aore ia, no te mau noara'a i te mau tauturu moni no te mau ha'apiira'a ia tape'a noahia'tu i roto i te Fare utuutura'a ma'i e aoreia, ia pohe noahia'tui te ma'i i roto i te tau ha'apiira'a tuatoru.

No ni'a i te fa'anahora'a « tauturu totiare ta'a-è no te tu'aro i roto i te tuarua », e tapi te mau fa'atauiuira'a i ravehia mai e fa'arahi atu a i te fana'ora'a o te mau piahi o te fana'o a i te pute ha'amara'ahia no roto mai i te mau 'utuafare ha'iha'i. No te mape'era'a i te mau fa'atauiuira'a o te fa'aturera'a no ni'a i te mau tauturu a Porinetia farani no te mau ha'apiira'a teitei e te fa'anahora'a « Titeti turu ha’api’ira’a », e fa'a'ohipahia te tahi mau fa'aturera'a no te 'afata 'api no te mau tauturu totiare ta'a-è .


Horo'ara'a i te tauturu moni no te terera'a 'ohipa roto no te fa'atupura'a i te Taupe'e no te Puta no Ra'iatea

Ua ha'amana te 'Āpo'ora'a a te mau Fa'aterehau e horo'a ho'e tauturu moni no te faito 100 000 toata farane na te ta'atira'a Tai'a I Raro Mata'i no te fa'atupura'a i te Taupe'e no te Puta i Ra'iatea o te tupu i te 22 e tae atu i te 25 no novema i mua nei.

Te ha'a nei te ta'atira'a Tai'o Raro Mata'i no te fa'atianira'a i te Ta'ere i ni'a i te motu no Ra'iatea, e ma te autaipera'a e te tahi è atu mau ta'atira'a i roto i te ta'ato'ara'a no te mau motu no Porinetia farani. E horo'a 'oia i mua i to'na mau mero e feia tai'o puta i te rahira'a e 9 000 rahira'a puta i roto i te ho'e vaira'a puta vai matara i te ta'ato'ara'a e fa'atu'ati 'oia i te tareni a te AFIFO (Ta'atira'a no te TA'uruanui Araao no te Ta'uruanui 'Ōteania) no te patara'a i te mau hoho'a ha'amaramaramara'a na roto i te mau fare ha'apiira'a no Ra'iātea-Taha'a e i mua i te huira'atira. E fa'atupu ato'a 'ōia ite mau patara'a hoho'a tamoni 'ore no e piri i te 30 rahira'a hoho'a i te matahiti ho'e i roto i te mau piha no te Farehau no 'Uturoa a te mau tamarii e te feia pa'ari.


13ra'a te fa'anahora'a no te Hura Tapairu

Fa'ata'ahia na te mau pupup rii na'ina'i, e horo'a te Hura Tapairu na te feia e 'āmui atu i te hō'ē ti'amara'a rahi no te fa'atupu i te aurahihia nei e te feia 'āpi e ta ratou mau pupu e te mau fare ha'apiira'a e tae noa'tu i roto i te mau pupu o tei har noa mai na i te mau ti'ara'a fa'ahiahia i roto ite heiva.

13 matahiti i muri mai i to'na ha'amaura'ahia mai, te Hura Tapairu, tata'ura'a 'ori tumu, ua rahi roa mai to'na hotura'a i roto i te terera'a o te mau pupu 'ori no te Fenua nei. Ua riro roa mai nei te tata'ura'a ei farereira'a no te mau pupu rau i ni'a i te parau no te 'ori, o te tu'ati'ati nei i ni'a i te mau ha'apiipiira'a 'ori araao no te 'ori tahiti o te fa'aterehianei e te Pū 'Uparau no Porinetia farani e na roto i te tata'ura'a 'ori tahiti 'otahi, o tei fanau mai na roto i te ho'e fa'anahora'a unuma e o te tupu i taua ato'a area taime ra.

E 'amui teie fa'anahora'a 'api e 43 mau pupu o te farerei i roto i te roara'a e 7 'aru'i i mua i te ho'e tomite hi'opo'a no te feia 'aravihi no te 'ori, mai te 22 no novema e tae atu i te 2 no titema, taua 'aru'i hope'a ra e fa'ata'ahia ia no te tata'ura'a hope'a no te mau tata'ura'a Mehura e Tapairu. E tata'u te mau pupu no te ho'e puta no te mau re no te faito e 2 900 000 toata farane, amohia mai e te Haufenua. Taua tino moni, tuhahia na ni'a e 20 rahira'a Re, e horo'ahia ia i raro a'e i te hi'opo'ara'a a te 'uitie.

E huti rahi mai te Hura Tapairu i te huira'atira e te feia mata'ita'i au i te 'ohipa 'ori no te ta'ere tahiti, te ho'e autaipera'a ruperupe e te Piha no te Rima 'I tumu o te nehenehe i te mau matahiti tata'itahi ia rautihia i roto i te pha rahi no te Fare Tauhiti Nui, ma te ha'afaufa'a i te mau 'ite 'aravihi o te mau rahua.


Fa'atupura'a i te 3ra'a o te Heiva Tarava Tuhaa pae

Te Heiva Tārava o tei fa'atupuhia na i te matahiti 2015 ra e Te Fare Tauhiti Nui ma te autaipera'a e te Fare 'Uparau no Porinetia farani (FUPF=CAPF). Te fa no te reira faanahora'a o te anira'a ia i te mau pupu o te rahi noa maira i te mau himene tumu, ia ti'a 'amui mai i roto i te tata'ura'a no te mau ta'urua no te tirai, no te ho'e farereira'a ta'uruanui no te mau himene no te mau reo rau o te mau motu.

Tuha'a no te ta'ere, tera ra, ei tuha'a ato'a no e hiro'a ta'ata, na te mauhimene e ha'afaufa'a i te Reo Tahiti e no te fa'ata'ata'ara'a mai i te mau ta'a-èra'a e vaira, na roto i te ho'e fa'anahora'a o te farii atu i te ta'ato'ara'a no te mau u'i i roto i te mau rahua e i roto ato'a i te feia mata'ita'i iho.

Te reira farereira'a o tei fa'ata'ahia no te Tārava Tuha’a pae, e tupu ia i te mahana ma'a 4 no novema i roto i te 'aua tiare no Pa'ofa'i, e o te ha'amatahia na roto i te mau piha 'ohipara'a tamoni 'ore i te hora 4 i te ahiahi hou a'e e ha'amatahia atu ai mai te hora 6 atu e te 'afa i te ahiahi na roto i te ho'e tata'ura'a hīmene. No e reira, e 6 mau pupu o tei anihia, no te ho'e faito e 300 rahira'a ta'ata himene, no roto mai e 3 pupu tuiro'o no te Heiva i Tahiti 2017 : Te Pape Ora no Papofai, Tamarii Rapa no Tahiti e Tamarii Tuhaa pae no Mahina. E fa'aoto mai te pupup tata'itahi e e piti hīmene ‘āmui papa'ihia mai e Mama Iopa. E 'iriti e reira 'aru'i himenera'a i maramaramara'a i ni'a i te raura'a no te mau himene tumu no : Rapa, Rurutu e Rimatara.


Fa'atupura'a i te Taupe'e no te Puta 2017

Te ta'atira'a no te Feia Nene'i Puta no Tahiti e no te mau Motu (AETI) e te Fare Tauhiti Nui o te fa'atupu i te 17ra'a te fa'anahora'a no te Taupe'e no te Puta no Tahiti « Tai'o i Porinetia » o te tupu mai te 16 e tae atu i te 19 no novema.

E 'amui mai piri i te ta'au mau manihini, feia papa'i puta, feia fa'anehenehe puta, feia ha'uti e toa ha'uti no te ao o te Puta, o te titau manihini maira i te feia tai'o puta no te fenua nei ia tae atu i roto i te fa'a'ite'itera'a i ta ratou mau puta papa'i, i te mau farereira'a, i te mau 'iri 'amura'a no te tau'aparaura'a, te mau 'aparaura'anui e te mau poro'i fa'atau aroha no te puta. E faa'ite mai te feia nene'i puta porinetia piri i te 25 rahira'a puta 'api 'ape'ehia mai e te feia papa'i puta no te fenua nei. E 'iriti ato'ahia mai i te huira'atite te mau piha 'ohiara'a rau no te tahoho'araa e no te papa'iraa, fa'ata'ahia na te feia 'api. I rotopu i te mau manihini, e tae ato'a mai o Marcus Malte, ta'ata papa'i no e hau atu i te rahira'a e 55 mau puta na te ta'ata pa'ari, na te mau taure'a e na te mau tamarii, o te haru mai i te Re Matamua no te Re Femina 2016 « Te Tamaroa» .


Haere'a no te 'itera'a i te tahua iho fenua e na 'e'a e piti no te etene'auatiare no te tuha'a fenua ra no ˈŌpūnohu i Mo’orea

Te 'afa'a noˈŌpūnohu i e motu ra no Mo’orea, te piti no te mau fenua o te hau rarahi roa a'e, o tei riro ei fenua rahi no te tuatapapara'a i te parahira'ahia mai taua vahi ra e te mau porinetia matamua roa no te mau Motu Totaiete ma. Hau atu i te 600 rahira'a fare fa'ati'ahia o tei tai'ohia mai : e mau fare ha'amorira'a e aore ia e mau marae, patuha i te 'ofa'i, e mau paepae, mau fare totaiete no te ta'ato'ara'a, mau fare nohora'a e mau tahua fa'a'apura'a, e mau faufa'a tahito o te fa'a'ite maira i tehuru no te orara'a totiare o tei hotu mai e o tei tupu i te rahira'a.

I te 2002 ra, ua ani mai na te taote Marite ra no te toro'a hi'opo'a hiro'a fenua, o Patrick Kirch, ma te 'anetihia mai e Jennifer Kahn, e ia ha'amauhia te ho'e 'e'a no te haerera'a e mata'ita'i haere e no te haruharura'a mai i te mau tatarara'a e ia 'o'omohia te reira i roto i te PGA a te 'Oire no Mo’orea-Mai’ao.

I te 2015 ra, e i raro a'e i te tutonura'a a te Fa'aterera'ahau no te Ta'ere e no te tapura 'ohipa FA'AORA'A (INTEGRE) a te 'Amuitahira'a no Patitifa (CPS), ua nehenehe mau ma te 'opuara'a ia 'itehia mai to'na tupura'a. E rave rahi mau tuatapapara'a ihi hiro'a fenua, eteno-fa'a'apura'a e fa'a'aerera'a i te uru ra'au. Mai te 2016 e tae mai i te 2017, ua fa'atere mai te taote hiro'a iho fenua ra no Marite, o Jennifer Kahn e piti tapura 'ohipa perehahura'a o tei fa'a'ite mai e 38 mau tahua hiro'a iho fenua.

Na te ho'e titi'ara'a i ma'iti mai i te mau tahua nohora'a, fa'a'apura'a e ha'amorira'a o te ti'a ia ravehia. Teie ra, ia ha'amaramaramahia te huira'atira, o te hina'aro ia o te Fa'aterehau no te Ta'ere , ia ara'a maita'i te mau ha'amaramaramara'a no te Tiare no te Fena e no te Tiare no te Moana o te 'arutaimareva.


Tauturu moni no te Taupe'e no Matuita ma

Ua ha'amana te 'Apo'ora'a a te ma Fa'aterehau e horo'a ho'e tauturu moni no te terera'a 'ohipa roto no te faito e 4 500 000 toata farane, na te 'Amuitahira'a Te Tuhuka O Te Henua Enana no te fa'atupu i te 45ra'a no te Taupe'e no Matuita ma, o te tupu mai te 21 no novema e tae atu i te 3 no titema i mua nei i ni'a i te tahua no te Fare Utuutura'a MA'i tahito no Mama'o i Papeete.

E fa'ata'iruru mai te reira hau atu i te 100 rahira'a rahua rima 'I, e fa'atiani atu te reira fa'a'ite'itera'a i te 'ohipa rima 'I no te fenuannei, na roto i te 'Ohipa Rima 'I a to Matuita ma. Ma te fa'atura i te ta'ere Matuita, ua ta'a mai i taua mau rahua ra nahea ia fa'arava'i fa'ahou atu i roto i te 'ohura'a o te tau, i ta ratou ma tauiha'a rima 'I. E riro ato'a te reira fa'anahora'a ei rurura'a e ei farereira'a no te hoani e no te feia mata'ita'i i te mau rahuara'a a to Matuita ma.


Tauturu i te Ta'uruanui no Tahiti Tita

Ua fa'aoti te 'Āpo'ora'a a te mau Fa'aterehau e horo'a ho'e tauturu moni no te terera'a 'ohipa roto i ni'a i te faito e 320 000 toata farane na te Ta'uruanui no Tahiti Tita o te fa'ata'iruru mai i te mau 'aita 'aravihi ato'a no te fa'ata'i i te tita no te fenua nei. Te 10 ra'a no te fa'anahora'a no taua Ta'uruanui ra no te Tahiti Tita, ua tupu na i roto i te toru 'ava'e matamua no teie iho nei matahiti i ni'a i te ho'e tapura 'ohipa faufa'a rahi o tei auhia mai e te feia mata'ita'i, e te 'amui ato'ara'a mai te tahi mau 'aito 'aravihi no te fa'ata'ira'a Tita, mai ia Renan Luce.